YAZARLAR
Mezarlık Üzerine Süryani Kilisesi İstemiyoruz

Süryaniler Açısından Din ve Vicdan Özgürlüğü

Süryani-Keldani-Asuri Halkının Çığlığını Duyun

Benim Adım ...

Başın Sağolsun Türkiye: "Hepimiz Hrant'ız"

Sözlü Tarih Çalışmasına Katkıda Bulunalım

Midyat'ta Kültürel Bir Atılım

70 Yıl Önceki Şapka, 40 Yıldır Devam Eden Süreç

2004'e Girerken

Avrupa Birliği Uyum Süreci ve Süryaniler

hepsi

Diaspora Bayramları veya Aralık Özlemim

Hazan Ortasında Bir Ağaç veya Sonbahar Sendromum!

Kendi Vatanında Sürgün Edilen Bir Halk

Bir Doktorun Gözünden Irak'ta Yaşanan Felaket

Rant, Manastır Dinler mi?

Herşey Su ile Başladı

Gözyaşımız "Nakuşo'dan" Damlardı

Hayat Sohbetleri

Zamanın Dışında Gerçekliğin İçinde BAHE

Urfalı Efsuncu Orpheus - Bir Mozaiğin Macerası

Kurşun ve Yorgan

Deyr-Zafaran'ın Taşa Yazılı Mektupları

Tanrı Rahmeti ve 'Toprağı Bol Olmak'

Kendine Saklı Kitaplar

Taşların Barıştığı Hançepek

Benim Olmayan Kilise'nin...

Söyleyen ve Susan

Ben Kendim Değilim

hepsi

Nuhun Gemisinin Divası

105.7 Süryanilerin Sesi

Benim Pehlivan Böceğim

İkinci Yarısından Seyredilen Bir Film

Burası BBC Londra

Aydın Olmak, Kendini Aydın Sanmak

Bir Evin Anımsattıkları

Ana Sütü Gibi Bedava

Samatya Kaçamakları

Baba ve Oyuncak

hepsi

Manevi Özgürlük

Kolaylaştırmak

Hakiki Benlik

Hem Anadili Hem Anadil: Süryanice...

İçsel Aydınlanma

Zihinsel Çatışma ve Tövbe

Olmak Yolunda Sahip Olmak

İnsan Beden Giymiş Ruhtur

21 Şubat Dünya Ana Dil Günü Kutlu Olsun

Düşünsel İzlenimler

hepsi

Azınlık Kadını Olmak

Bir Sivil Tarih Çalışması; Mihail Kırılmaz

Dilde Destan, Yürekte Yara

Bahe ve Manastır

Tavandaki Çini

İsveç'ten mektubumuz var

Ûrmiye’den Ûrşinâ’ya bir Süryani portresi

Mardin Dillerin ve Dinlerin Şehri (Mi?)

Albert Sevinç Hadodo'ya Veda

Şimuni Diril'in Anısına

İşaya Ağabeyi (Üşür) Kaybettik

Rahip Aho'nun Şahidiyim,Süryani Halkının Şahidiyim

İki ateş arasında bir ayin hikayesi

Bir Avuç Dut

Kapı - Süryani'nin Bitmeyen Gözyaşı!

hepsi

Bir Düşün Peşine Düşmek

Süryani İsa'nın Hasret Rüzgarı

70. Yılında Yetmiş Bin Süryani

İnsan Yüreğinde Ne Arzuluyorsa Onu Konuşur

İsa Bakır ve Mektubu

İsa'nın Ağacını Aramak

Mor Afrem'in Hayatı

Siyah Elbiseli Süryani Kadınlar

Süryaniler ve Diyalog

Korku ve Kuşku

Bir Haberin Düşündürdükleri

Süryanilerin Son Güneşi: Metropolit Hanna Dolabani

Bir Toplum Nasıl Yok Olur?

Bu Öyküde Senden Bahsediliyor

Mor Gabriel'e Dokunmak

Mardin'de Eski Bir Gelenek: Hassit Merene

Oryantalist Maryus Bauer Mardin'de

Çicek Açmadan Meyve Vermek

Bir Süryani Halk Ozanı

Mor Şumuni ve 40-50 Kadar Süryani

Bütün Süryaniler Kimdir?

Midyat'ta Etnik Gruplar

Tespih Taneleri

Homojenliğin Gölgesinde Sıradan Süryaniler

Sabro'nun İlk Sayısına Dair

Patrik: Dua Türkçe Yapılacak Süryanice Yok

Rahibeler Nasıl Serbest Bırakıldı?

Februniye'nin Önündeki Yol

Kaçırılan Metropolitlerin Katili İstanbulda mı?

Kaçırılan Metropolitler Üzerine Bir İnceleme

 
 
A.Esra Yalazan / MEDRESEDE BİR SERGİ, ÇOK DİL BİR ÜLKE
Kendi evimde yaşadığım şehre büsbütün yabancılaşmış gibiyim. Zihnimde kopuk kopuk görüntüler, pek aşina olmadığım başka sesler dolaşıyor. Geçen hafta Mardin’de açılan bir sergi vesilesiyle dolaştığım dar, tozlu, loş sokak aralarında, kalabalık çarşılarda, gizli geçitlerde, tenha avlularda tanıştığım insanların mırıldayan sesini duyuyorum hâlâ...

Kadim şehir, kuyumcuların parlak vitrinlerinde gördüğüm tespihlerin sade renklerine bürünmüş... Güneş ufukta erirken damarlı akikler gibi kızaran zarif kubbeler, solgun, sarımsı kehribarlara özenen oymalı taşlarla süslenmiş ihtiyar camiler, kiliseler, manastırlar, akşamın çöküşüyle lapis mavisine kesen yumuşak, menekşe yüzlü geniş bir gökyüzü, sıcağın buğusuyla tüterken zebercetler gibi parlayan uçsuz bucaksız ovalar, mücevherlerini vakur bir edayla taşıyan soylu bir kadın misali ışıldayan şehre eşlik eden kristal ay taşları...

Harabeler üzerinde bir köy...

Bizans şehrinin kalıntıları üzerine vaktiyle rastgele kondurulmuş bir köyün yeraltı ‘zindanında’ konser için bulaşanları tepeden izliyorum. Vurmalı çalgıların soğuk taşlarda yankılanan tempolu ritmine eşlik eden kadınlar ellerindeki Süryani şaraplarıyla dolu çanaklarla sallanmaya başlıyor. Temiz hava almak için kenarı uçurma bakan dar merdivenlerden tırmanırken kalaşnikoflarını saklamayan ‘şeffaf siviller’ görüyorum. Biraz başım dönüyor. Dışarıdan telsiz vızıltılarını bıçak gibi kesen tiz bir ses geliyor. Köyün delisi devletin makam arabasına dayanmış Kürtçe türkü söylüyor. Dünya umurunda değil. Herkes ona gülüyor. Çocuklardan birine ona ne olduğunu soruyorum. “Bir hafta ortadan kayboldu. Döndüğünde böyleydi. Kimse ne olduğunu bilmiyor” diyor. Kürtçe bilmiyormuş aslında.

Zifiri gecede iki bin yıllık taşlardan birisinin üzerine tüneyip bir sigara yakıyorum. Yanıma gelip kendini tanıştıran kız çocuklarının ismi Şinda ve Sidal. Manasını soruyorum, cevabını hiç düşünmeden veriyorlar. Ağaç gölgesi ve yeşillik. Sonra Sipan, Sümmeye, Keje, Hevidal, Zozan, Jiyan ve Ercan da geliyor. Grup giderek genişliyor. Sarıpapatya tarlasına karga sürüsü gibi dalan kara oğlanlar heyecanlı görünüyor. Kızlarla Kürtçe şakalaşıyorlar. Arada beni de çekiştiriyorlar tabii. Bu üstünlük onları çok eğlendiriyor. “Okulda da kendi aranızda, hocanızla Kürtçe konuşuyor musunuz” diye soruyorum. İçlerinden biri arkamızda nöbet tutan jandarmaya bakıp “bazen” diyor. O tedirginliğin ne manaya geldiğini biliyorum. Uzaktaki kıpırtılı ışıkları fark edince Suriye’ye neredeyse yürüyerek ulaşabileceğimi düşünüyorum. Bir an öyle elimi kolumu sallayarak başka bir ülkeye girme fikri hoşuma gidiyor.

Ekip dağıldıktan sonra Şinda beni elimden tutup kendi evine götürüyor. Evleri binlerce yıllık bir su sarnıcının üzerinde. Ortasında zeytin ağacı olan karanlık bir avluya giriyoruz. Tahta bir döşekte oturup üşümemek için birbirimize sokuluyoruz. Bana çekirdek ikram ediyor. Ay ince dudaklı peri kızı gibi gülümsüyor. Çocuk masallarındaki kadar berrak ve yakın. Birlikte susuyoruz. Muhtemelen ruhum da epey yorgun olduğu için sarışın küçük kızın yanına kıvrılıp, hayatımın geri kalanında hep o sessiz, boz avluda uyanmak istiyorum.

Ovaya bakan taht hayali...

Mezopotamya Ovasının Dibinde Kasımıye MedresesiTarihî bir Medrese’nin eyvanında durmuş, Binbir Gece masallarındaki, iri siyah gözleri, çekici tebessümü ve baharatlı teniyle etrafına ışık saçan bir prensese benzeyen güzel bir kadını seyrediyorum. Yirmi yıl önce de ona bakarken böyle hissederdim. O bana ihtiraslı gençlik günlerimden kalan kıymetli bir hediye. Döne Otyam, Kasımiye Medresesi’nde açılan serginin küratörü. 2010’da düzenlenecek olan Mardin Bienali’nin habercisi olan bu sergi için uzun zamandır orada çalışıyor. Beni tanıştırdığı Kürt dostları için şöyle diyor: “Onlar olmasaydı bu işi asla beceremezdik.”

Rutubet kokan, gölgeli ‘abbara’lardan geçerken, dar sokak başlarında biraz eğilince deniz görecekmiş hissi veren Mezopotamya’nın büyüsüyle hep aynı hayale düşüyorum. Ovaya bakan geniş teraslardan birinde kurulan geniş bir tahtın üzerinde uyuyoruz. Saten yüzlü bir yorganın altına saklanmışız. Sabah serinliğiyle salınan inci pembesi ipek cibinlikler yüzümüzü okşuyor. Kanat çırpan kuşların kadifemsi sesi işitiliyor uzaktan. Bakır bir çanağın içinde yarılmış narlar... Kalbimizde ne var ne yoksa hepsi çanağın içine dökülmüş... Tane tane... Öyle durup kıpırdamadan tertemiz sabah göğüne bakıyoruz...

Kaç dil biliyorsunuz?

Kuyumcuda bana yardımcı olan bir gençle sohbet ediyorum. Neden orada olduğumu ve ne iş yaptığımı soruyor. Anlatınca, “Geçmiş olsun. Zaten hiç anlamadım bu gazeteyi” deyince, durduk yerde sinirleniyorum. Malum, çarpışmalı ‘özür günleri’. Neyse ki o sırada sağlam bıyıklı bir dost, “Sen buna bakma abla, biz o gazetenin sadece haktan, insandan yana olduğunu biliyoruz. Olur öyle kazalar” deyince, “Eyvallah koçum sağol, gel bir öpeyim” türünden tehlikeli cümleler geçiyor aklımdan ama neyse ki kendimi durduruyorum. Ne de olsa biraz sonra pırlanta tozlarıyla bezenmiş zarif bir yüzük bakacağım. Biraz mahcup bir edayla “Sevindim böyle düşünmenize” diyorum sadece.

Tarihî bir hamamın önünde otururken geveze kuşlar gibi şakıyan, kurumuş dallar kadar sıska, kara gözlü oğlanlar sarıyor etrafımı. İsimlerini soruyorum; Yusuf Ahmed, Ali Ahmed, Mustafa Ahmed, Osman Ahmed. “Memnun oldum tanıştığımıza, ben de Esra” diyorum. Derin bir sessizlik oluyor, sonra aralarında ciddi bir ifadeyle Arapça konuşmaya başlıyorlar. “İkinci ismi Ahmed olmayanı aramıza almayalım” dediklerini tahmin ediyorum. “Siz kaç dil biliyorsunuz” diyorum. Sayıyorlar: “Türkçe, Arapça, Kürtçe, biraz da İngilizce, okuldan.” Öyle mi, ne güzel, peki Süryanice” diyorum. En küçük olanı içinden gelen ani bir sevinçle “O ne la?” diyor. Rahat gülebilmek için çantamı yere koyuyorum ve hayatta içten bir çocuk gülüşü kadar bozulmamış hiçbir şey olmadığını hatırlıyorum.

Yorgun bir günün sonunda otobüsün muavini Urfalı İbrahim’le Kürtçe konuşup o dili yazamayanlar hakkında sohbet ederken yolda şenlikli bir Kürt düğünü görüyoruz. İçimden “hooop, durun” gibi bir ses çıkıyor. Alacalı kıyafetleriyle halay çeken neşeli kadınlara katılıyorum ama kız tarafının hikâyesini öğrenmeye çalışırken adımlar karışıyor. “Hem Kürtçe bilmiyor, hem de biraz şaşkın” demiş olabilirler arkamdan. Olsun, otele dönerken “açılımsa açılım işte” deyip kendi kendime gülüyorum.

Hayat gerçek, çaresizlik gerçek!

Kasımıye Medresesinde Öğrenciler Oyun OynuyorDünyanın en eski manastırlarından birisinde dolaşırken yanlışlıkla rahibelerin odasına giriyorum, önce biraz şaşırıyorlar ama “ne olur sanki burada yaşasam” diye yalvaran bir sesle konuşunca onlar da kıkırdamaya başlıyor. Çıkarken bakıyorum bin altı yüz yıllık manastıra çanak anten kurmuşlar. Niyetimi paylaştığım arkadaşım yüzüme tuhaf bakmaya başlayınca, “Ne var, akşamları dizilerin sevişemeyenlerine bakar, uyur, dua eder, kitap okur, böyle yaşar gideriz işte. Şehirdekiler başka türlü mü yaşıyor sanki” diyorum.

Nihayet kendi mahallemin patlamış mısır kokan sinemalarından birisindeyim. İki dil, Bir bavul’u izliyorum. Film, Kürtçe bilmeyen idealist, ana kuzusu bir ‘cumhuriyet öğretmeniyle’, Türkçe bilmeyen çocuklar arasındaki kültürel, insani kopukluğun trajikomik hikâyesini anlatıyor. Öğretmen gerçek, köydeki yoksulluk, imkânsızlık gerçek hayattan daha gerçek, aynı ülkede aynı dilleri konuşamayan insanların çaresizliği, ana dilinde eğitim alamayanların hissettiği yoksunluk gerçek! Hakikatin kalbinden sesleniyor film. Öğrencilerden birisinin babası anlatıyor: “Bana kaç dil bildiğimi sordular, iki dedim. Kadın fahişe gibi güldü. ‘Türkçe senin ana dilin, öbürü dil değil’ dedi. Benim ana dilim Kürtçe, Türkçeyi yabancı dil gibi sonradan öğrendim. Bu sıkıntıyı çocuklarımın da yaşamasını istemem.”

Oralarda dolaşırken pek idrak edememişim, belki çocukların, kadınların saf neşesini paylaştığım için... Filmi izlerken içim eziliyor. Şinda’nın gümüşi zeytin yaprakları gibi parlayan çekik gözlerini, elimi tutan küçük, soğuk ellerini, Kürtçe konuşurken şıkırdayan çocuk sesini hatırlıyorum. Gözlerim yanıyor biraz, yutkunamıyorum.

Kaynak : Taraf Gazetesi, Güncelleme Tarihi: 2 Kasım 2009

Not: Mardin Bienali İle İlgili Haber

 
   

   


© Copyright 2008 www.suryaniler.com
tasarım: Web Tasarım