Midyat'ta Kültürel Bir Atılım - Süryaniler | Renkler Solmasın, Kültürler Kaybolmasın

Güneydoğu’nun zengin kültürel mirasının son dönemlerde farkına varılması ve AB demokratik açılım rüzgarı ile yeşeren umutlar Midyat’ta somut projelerle hayata geçirilmeye başlandı. Midyat Süryani Kültür Derneği tarafından gönderilen mektupta yer alan bu projenin ana hatlarını siz değerli okurlarımızla paylaşmak istedik.

01/08/2005 tarihinden itibaren Midyat Süryani Kültür Derneği “ Anadolu Kültür Bileşenleri İçinde Süryani kültürünün sosyo-ekonomik ve kültürel açılardan incelenmesi ve buna yönelik kültürel altyapının oluşturulması” başlığında; proje ortakları Ulaşılabilir Yaşam Derneği (İstanbul), Mezopotamya Kültür Ve Dayanışma Derneği (İstanbul) ve Bilgi Üniversitesi (İstanbul) ile birlikte çalışmalarına başladı.

Proje’nin ilk adımı Midyat’lı bir Süryani aile-Onar Ailesi- tarafından 12 yıllığına ücretsiz olarak bağışlanan binanın Kültür Merkezi olarak tadilatı ile geçti. Kültür Merkezi tadilatının tamamlanması ile birlikte projede tanımlanan aktiviteler hayata geçirilmeye başlandı. Bu aktivitelerin birebir anlatılmasından ziyade,aşağıda onlardan da söz edilecektir, proje ile hedeflenen unsurları genel ve özel amaçlar olarak satır başları ile anlatmak ve varmak istenilen sonuçlardan bahsedilecektir.

Genel amaçlar;

Güney Doğu Anadolu Bölgesi’nde göç nedeni ile kaybolmaya yüz tutan Kültürel mirasın korunması ve gelecek kuşaklara aktarılmasını sağlamak

Geleneksel el sanatları ve üretim aktivitelerinin geliştirilerek hem kaybolmaya yüz tutan zanaatların sürekliliğini sağlamak hem de bölgede istihdamı desteklemek
Kültürel değerlere sahip tarihi yapıların, belgelerin ve diğer yazılı olmayan (şarkılar, masallar, inanışlar, düğün, doğum,ölüm ritüelleri,söylenceler vb) unsurların envanter çalışması ile kayıt altına alınarak tüm kamu oyuna ve gelecek kuşaklara aktarılmasını sağlamak,
Bölgedeki yerel ve kamu kuruluşları ve ilgili faaliyette bulunan ve kültürel yapının korunmasına yönelik çalışma yürütmek isteyen bu yapılar arasında bilgi paylaşımına katkıda bulunmak,
Mevcut kültürel mirasın korunması’nın yanı sıra kaybolmaya yüz tutan belge ve yapıların belirlenerek koruma altına alınması ve alınmasının teşviki güncellenmesi
Kültürler arası diyalogun ve hoşgörü ortamının gelişmesine katkıda bulunmak,
Bölgede kültürel turizmin geliştirilmesini teşvik ederek, hem bölgenin tanıtımını yapmak hem de bölgenin ekonomik koşullarının iyileştirilmesine katkı sağlamak,

Özel amaçlar;

Kültürel mirasın korunmasına yönelik Kültür Merkezi’nin, Süryanilere ait bir mekanın tefrişatının ve donanımının sağlanması ve kurulmasını sağlamak,

Kültür Merkezinde Telkari, Dokuma ve Basmacılık, atölyeleri’nin kurulmasını sağlayarak, geleneksel Süryani el sanatlarının sürekliliğine katkıda bulunmak,
Süryanice Dil Eğitimi vermek,
Sözlü tarih ve taşınmaz envanterlerin saptanması çalışması ile bölgede kaybolmaya yüz tutan kültürel değerlerin envanterinin çıkarılmasını ve belgelenmesini sağlamak, elde edilen çalışma sonuçları bir tanıtım filmi ile sonuçlandırmak
Midyat köylerinde bulunan ve çevirisi yapılmamış Süryanice anıt ve kitapların çevrilmesi yapılacaktır. Yörede bulunan kilise, harabeler, mezarlarda bulunan çeşitli duvar ve taşlara oyulmuş yazılar veya doküman belge ve kitapların Süryanice’ den Türkçe’ ye çevrilmesi sağlanarak fotoğrafla belgelenip dosyalar halinde arşivlenecektir.
Seminer ve konferanslar aracılığı ile bölgedeki çok kültürlülük ortamında eşgüdümlü ve hoşgörü içinde yaşama koşullarını desteklemek,
Geleneksel yeme içme alışkanlıklarının geliştirilmesi ve korunması amacı ile Kültür Merkezinde kafe açılmasını sağlamak,
Üretilen ürünlerin satış ve pazarlamasında yol gösterici olmak

Anıtlı (HAH), Gülgöze (AYNWARDO) ve Alagöz (BAKISYAN) köylerinde kültürel turizmi geliştirme amaçlı kapasite geliştirme eğitimleri vermek

Yukarıda bahsettiğimiz proje uygulamaları için aşağıdaki ekip çalışmalar yürütecektir.

1 Proje Koordinatörü,
1 Merkez Müdür,
4 Eğitmen,
1 Muhasebeci,
1 Proje Danışmanı, 1 Çevirmen,
1 Kalkınma Uzmanı,
1 Sanat Tarihi Uzmanı,
1 Arkeolog,
1 Göç Uzmanı,
1 Sözlü Tarih Çalışanı

Proje İle Beklenen Sonuçlar

Proje Sonucunda ;
1. 3 köyde yaşayan Süryanilerin kendi kültürel miraslarına sahip çıkmaları sağlanacak.
2. Kültür Merkezi aracılığı ile kültürel mirasın korunmasında topluluk bilinci oluşturulması ve örnek model geliştirilmesi sağlanacak
3. Süryani kültürünün, öncelikli hedef grubu olan Süryaniler tarafından geliştirilmesi ve sahiplenilmesi toplumsal öz güven duygusunun gelişimine hizmet edecek
4. Sözlü tarih çalışması ile Süryanilerin bölgede yaşayan kesiminin geçmişine, geleneklerine, alışkanlıklarına ışık tutacak ve belgelenerek gelecek kuşaklara aktarımı sağlanacak.
5. Kültür Merkezi aracılığı ile yerel istihdam ve kapasitenin geliştirilmesinde Süryani geleneksel üretim ilişkileri, el sanatları ve tarihsel doku’nun işlevlendirilmesi başlıklarında örnekler oluşturularak istihdama alternatif yaratılacaktır.
6. Bölge insanının bir arada yaşama koşullarında barışçıl gelişim sağlanacak
7. Geriye dönmek isteyen Süryani grupların geri dönüş süreçlerine kültürel ve fiziksel hazırlık yapılacak.
YAYINLAR VE DİĞER VERİLER
1. Kültür Merkezi Kurulacak
2. Telkari atölyesinde proje süresi boyunca 6 kurs düzenlenecek, 25-30 katılımcıya sertifika dağıtılacak. Kurs Dönemi sonunda yetenekli olan 5 -6 katılımcı atölyelerin işletmecileri olacaktır.
3. Dokuma atölyesi aracılığı ile yine 6 kurs düzenlenecek 30-35 arası katılımcıya sertifika verilecek Telkari atölyesinde olduğu gibi başarılı 6-8 katılımcı atölye’nin işletmecileri olacaktır.
4. 4 sömestr boyunca dil kursunda Süryanice dil eğitimi verilecek, 30-35 arası katılımcıya sertifika verilecektir.
5. 50-60arası kursiyere resim, fotoğraf, müzik başlıklarında 15’ er günden toplam 180 gün kurs verilecek kurs sonunda katılım sertifikası dağıtılacaktır.
6. 4 adet sergi organizasyonu tamamlanacaktır.
7. Sözlü tarih çalışmasının sonucunda toplanan veriler basıma hazır halde düzenlenecek ve 2000 adet çoğaltılacak
8. Taşınmaz Kültür Varlıklarına yönelik envanter belirleme çalışması tamamlanacak ve 3 köyde koruma altına alınması gereken yerler belirlenecektir.
9. Tanıtım filmi çekilecek, 100 kopya çoğaltılacak ve Kültür Bakanlığı, Süryani Kurumları, Turizm Ofisleri ve bölgedeki diğer sivil toplum kuruluşlarına dağıtılacaktır.
10. 3 köyde Kültürel turizme yönelik kapasite geliştirme eğitimleri tamamlanacak. Eğitimlere 35 hane katılacak.
11. 4000 adet Kültür Merkezi Tanıtım Broşürü Bastırılacak
12. 4000 adet Bölge tanıtım broşürü basılacak. ( İngilizce-Süryanice-Türkçe )
13. 25-30 adet Kitap ve Broşürün çevirisi tamamlanacak
14. 2000 adet rehber harita basılacak
15. Bölgede kütüphane kurularak yaklaşık 1000 kitabın bağışı sağlanacak
Turizm Danışma odası kurularak proje sonunda 4 grup gezisi organize edilecek
Proje şu anda Kültür Merkezi’ni tamamlamak üzeredir. Atölyeler ise faaliyete geçmiş şu anda Telkari, Dokuma ve Dil kursunda toplam 22, Telkari 6, dokuma 6 ve Dil Kursu ise 10 katılımcı ile devam etmektedir. Diğer çalışmalar için ise uzman ekipler tarafında ön hazırlık çalışmaları yapılmaktadır.

Bize gönderdiği bilgiler için Proje Koordinatörü Sayın Özcan Dilmen'e teşekkür ederiz.