mara

             
 
YAZARLAR
Mezarlık Üzerine Süryani Kilisesi İstemiyoruz

Süryaniler Açısından Din ve Vicdan Özgürlüğü

Süryani-Keldani-Asuri Halkının Çığlığını Duyun

Benim Adım ...

Başın Sağolsun Türkiye: "Hepimiz Hrant'ız"

Sözlü Tarih Çalışmasına Katkıda Bulunalım

Midyat'ta Kültürel Bir Atılım

70 Yıl Önceki Şapka, 40 Yıldır Devam Eden Süreç

2004'e Girerken

Avrupa Birliği Uyum Süreci ve Süryaniler

hepsi

Diaspora Bayramları veya Aralık Özlemim

Hazan Ortasında Bir Ağaç veya Sonbahar Sendromum!

Kendi Vatanında Sürgün Edilen Bir Halk

Bir Doktorun Gözünden Irak'ta Yaşanan Felaket

Rant, Manastır Dinler mi?

Herşey Su ile Başladı

Gözyaşımız "Nakuşo'dan" Damlardı

Hayat Sohbetleri

Zamanın Dışında Gerçekliğin İçinde BAHE

Urfalı Efsuncu Orpheus - Bir Mozaiğin Macerası

Kurşun ve Yorgan

Deyr-Zafaran'ın Taşa Yazılı Mektupları

Tanrı Rahmeti ve 'Toprağı Bol Olmak'

Kendine Saklı Kitaplar

Taşların Barıştığı Hançepek

Benim Olmayan Kilise'nin...

Söyleyen ve Susan

Ben Kendim Değilim

hepsi

105.7 Süryanilerin Sesi

Benim Pehlivan Böceğim

İkinci Yarısından Seyredilen Bir Film

Burası BBC Londra

Aydın Olmak, Kendini Aydın Sanmak

Bir Evin Anımsattıkları

Ana Sütü Gibi Bedava

Samatya Kaçamakları

Baba ve Oyuncak

Bu Gece Bir Hayaletle Yaptığım Muhabbet

hepsi

21 Şubat Dünya Ana Dil Günü Kutlu Olsun

Düşünsel İzlenimler

Mesih’in Doğuşu ve İçsel Barış

Kendini Beğenmişlik ve Ruhun İletişimi

Çocukluk Yılları ve Eve Özlem

Ruhani Ritüellerin Anlamı

Aynı Mekan ve Aynı İnsan

Bilgi, İdrak ve Hakikat

Cudi Dağının Sefine Doruklarında

Hayat ve Kurallar

hepsi

Azınlık Kadını Olmak

Bir Sivil Tarih Çalışması; Mihail Kırılmaz

Dilde Destan, Yürekte Yara

Bahe ve Manastır

Tavandaki Çini

İsveç'ten mektubumuz var

Ûrmiye’den Ûrşinâ’ya bir Süryani portresi

Mardin Dillerin ve Dinlerin Şehri (Mi?)

Albert Sevinç Hadodo'ya Veda

Şimuni Diril'in Anısına

İşaya Ağabeyi (Üşür) Kaybettik

Rahip Aho'nun Şahidiyim,Süryani Halkının Şahidiyim

İki ateş arasında bir ayin hikayesi

Bir Avuç Dut

Kapı - Süryani'nin Bitmeyen Gözyaşı!

hepsi

Bir Düşün Peşine Düşmek

Süryani İsa'nın Hasret Rüzgarı

70. Yılında Yetmiş Bin Süryani

İnsan Yüreğinde Ne Arzuluyorsa Onu Konuşur

İsa Bakır ve Mektubu

İsa'nın Ağacını Aramak

Mor Afrem'in Hayatı

Siyah Elbiseli Süryani Kadınlar

Süryaniler ve Diyalog

Korku ve Kuşku

Bir Haberin Düşündürdükleri

Süryanilerin Son Güneşi: Metropolit Hanna Dolabani

Bir Toplum Nasıl Yok Olur?

Bu Öyküde Senden Bahsediliyor

Mor Gabriel'e Dokunmak

Mardin'de Eski Bir Gelenek: Hassit Merene

Oryantalist Maryus Bauer Mardin'de

Çicek Açmadan Meyve Vermek

Bir Süryani Halk Ozanı

Mor Şumuni ve 40-50 Kadar Süryani

Bütün Süryaniler Kimdir?

Midyat'ta Etnik Gruplar

Tespih Taneleri

Homojenliğin Gölgesinde Sıradan Süryaniler

Sabro'nun İlk Sayısına Dair

Patrik: Dua Türkçe Yapılacak Süryanice Yok

Rahibeler Nasıl Serbest Bırakıldı?

Februniye'nin Önündeki Yol

Kaçırılan Metropolitlerin Katili İstanbulda mı?

Kaçırılan Metropolitler Üzerine Bir İnceleme

 
 
Nurcan Kaya - ARTI GERÇEK / EL KONULMAYA DOYULMAYAN HIRİSTİYAN MALLARI

Süryaniler bir avuç kaldılar bu ülkede ama bu mücadelede yüz binlerce insanın yanlarında yer alacağına inanıyorum ben. Hukuk, izan, vicdan bunu gerektiriyor çünkü.

Hikâye bundan 102 sene önce başladı aslında. 1915 yılında Ermeniler öldürülürken ya da ölüm yolculuğuna çıkarılırken, hazır onlar katledilirken Süryanileri de kılıçtan geçirelim denildiğinde; hem Osmanlı hem de Cumhuriyet döneminde çıkarılan emval-i metruke kanunları ve kararnamelerle, kurulan Emval-i Metruke Komisyonları aracılığıyla ölen ya da aylarca süren sürgün yollarında hayatta kalıp başka ülkelere sığınan Ermenilerin malları devlet eliyle bir sistem dâhilinde dağıtıldığında; * devlet kurumları ve bazı vatandaşlar bu mallara hicap duymadan konduğunda başladı her şey.

İlk olarak İttihatçıların hayata geçirmeye başladığı ancak Cumhuriyet döneminde de ülkede belirleyici olan Türk ve Müslüman bir toplum yaratma ideolojisi demografinin değişmesiyle beraber ekonominin de Türkleşmesini ve Müslümanlaşmasını gerektiriyordu. Bu nedenle 1915’le başlayan Müslüman olmayanların mallarına el koyma politikası Cumhuriyet döneminde de çeşitli tedbirlerle devam etti. Trakya olayları, Varlık Vergisi, 6-7 Eylül Olayları, 1964’te Yunanistan vatandaşı olan Rumların sınır dışı edilmeleri, 1936 Beyannamesinin bahane edilmesiyle Vakıflar Genel Müdürlüğü’nün cemaat vakıflarının mallarına el koyması bu tedbirler arasındaydı.

Süryaniler de bu uygulamaların bazılarından nasiplerini alan halklardan biriydi. Cumhuriyet döneminde kiliselere ve diğer ibadet yerlerine tüzel kişilik tanınmadığı için Süryanilere ait kiliseler ve manastırlar resmi olarak mal sahibi olamadılar. Kiliselerin bağlı olduğu cemaat vakıfları mal sahibi olabiliyordu ancak vakıfların sahip olduğu pek çok mala da ali cengiz oyunlarıyla el koyuldu. Şöyle ki; Vakıflar Kanunu kabul edildikten sonra 1936 yılında cemaat vakıflarından sahip oldukları malvarlıklarını listeleyen bir beyannamede bulunmaları istenmişti. 

Cemaat vakıfları bu talebe uyup beyannamede bulundular ve o tarihten sonra da mal edinmeye devam ettiler. Osmanlı zamanında padişah fermanıyla kurulan bu vakıfların doğal olarak vakıf senedi yoktu. Ancak devlet, 1936 beyannamelerini vakıf senedi olarak kabul edip bu beyannamelerde vakıfların satın alma, bağış ve başka yollarla taşınmaz mal edinebileceğine dair açık bir ibare olmaması halinde taşınmaz mal edinemeyeceği gerekçesiyle cemaat vakıflarının 1936 yılından sonra edindiği mallara el koymaya başladı. Bir vakfın açtığı dava üzerine Yargıtay Hukuk Genel Kurulu, 1974 yılında verdiği kararda, cemaat vakıflarından ‘Türk olmayan’ diye bahsetmeyi de ihmal etmeyerek VGM’nün bu uygulamasını hukuka uygun buldu. Bunun üzerine 1936 beyannamesinden sonraki süreçte taşınmaz mal edinen cemaat vakıflarının ilgili taşınmaz malları hakkında tapu iptal ve tescil davaları açıldı. 

O tarihten, vakıflara ilişkin mevzuatta değişiklik yapılan 2000’li yıllara kadar cemaat vakıfları yeni mal edinemediler. Süryanilere ait olan kiliseler ve manastırlar da çeşitli yollarla mal edinmek ya da sahip oldukları malları ellerinde tutmak zorunda kaldılar. Süryani cemaat vakıflarının mallarının var olduğu yerlerde kadastro çalışmaları 1974 yılından sonraki süreçte yapıldığından ve o süreçte de yukarıda belirtilen uygulamadan dolayı yeni taşınmaz mal edinimi kısıtlı ve yasaklı olduğundan, zaruretten dolayı taşınmaz mallar köy tüzel kişilikleri adına tespit ve tescil edildi. Süryanilerin bazı mallarına ise bölgedeki diğer vatandaşlar fiilen el koydular.

Bunlar yetmezmiş gibi, geçen hafta, Mardin’in büyükşehir statüsü kazanmasıyla beraber Mardin İl İdaresi’ne bağlı mahallelere dönen köylerin, tüzel kişiliklerini kaybetmeleriyle beraber sahip oldukları ve binlerce yıldır Süryanilere ait olan bazı kiliseler, manastırlar, mezarlıklar ile arazilerin Mardin Valiliği bünyesinde kurulan bir Devir Tasfiye ve Paylaştırma Komisyonu aracılığıyla önce hazineye devredildiğini, sonra da kiliseler ile manastırların kullanım hakkının Diyanet İşleri Başkanlığı’na bırakıldığını duyduk.

Mardin’in statüsünün değişmesiyle beraber ortaya böyle bir tablo çıkması ilk olarak yukarıda özetlemeye çalıştığım, Süryanilerin ve diğer cemaatlerin ibadet yerlerinin ve vakıflarının mal edinme konusunda yaşadıkları sorunlarla ilgili. İkincisi, tamamen kötü niyetle. Köy tüzel kişiliklerinin ortadan kalkması sonucu sahip oldukları malların tasfiyesi gündeme geldiğinde, Mardin Valiliği Süryani yetkililerle bir araya gelerek köy tüzel kişiliklerinin sahip oldukları ve Süryanilere ait olan bu yerlerin Süryani kurumlarına bırakılmasının sağlanmasını planlayabilirdi. Ama bunu yapmak için herhalde her inançtan vatandaşın hakkına saygı duyulması, kimsenin malında kimsenin gözünün olmaması gerekiyordu ve durum böyle değildi.

Ne dese bilemiyor insan. Devlet, Hristiyanların mallarına el koymaya doyamıyorken, Diyanet, hukuka ve temsil ettiği inanca aykırı bir şekilde, hele bu ülkede en yüksek bütçeye sahip devlet kurumlarından biriyken bazı vatandaşların kiliselerine, manastırlarına konabiliyor. Üstelik bu kiliseler ve manastırlar bu topraklarda binlerce yıldır yaşayan kadim bir halka aitken ve bütün haklar için kültürel miras, tarih, bellek demekken. Uluslararası hukuktan, Lozan Antlaşması’ndan, Anayasa’dan, eşitlik ilkesinden, inanç özgürlüğünden, mülkiyet hakkından vs. bahsetmek artık zül geliyor. Zira herkes tüm bu yaşananların hak gaspı olduğunu gayet iyi biliyor. Yalan, dolan ve talan üzerine kurulu bu ülkede devletin ‘alışkanlıkları’ bir türlü değişmiyor.

Neyse ki hâlâ bu meseleleri kendine dert edinerek haberini yapan AGOS gibi gazeteler, iletişim teknolojisi ve sosyal medya var. Herkes, her şeyden haberdar olabiliyor hemen. Bu konu yazıldı, çizildi, konuşuldu; konuşulmaya devam edecek. Ve bu daha başlangıç. Süryaniler sahip olduklarını geri alabilmek için mücadeleye devam edecekler kuşkusuz ve bu mücadelede yalnız olmayacaklar. Evet, Süryaniler bir avuç kaldılar bu ülkede ama bu mücadelede yüz binlerce insanın yanlarında yer alacağına inanıyorum ben. Hukuk, izan, vicdan bunu gerektiriyor çünkü.

*Bu konuda detaylı bilgi için bknz. Taner Akçam, Ümit Kurt, Kanunların Ruhu, Emval-i Metruke Kanunlarında Soykırımın İzini Sürmek, İletişim, 2012.

KAYNAK: NURCAN KAYA, ARTI GERÇEK  ; Güncelleme Tarihi: 1 Temmuz 2017

 
   

   


© Copyright 2008 www.suryaniler.com
tasarım: Web Tasarım