Sende doğdum sende ölmek isterim ey vatanım!

Eylerim arz-ı turabında gömülsün bu tenim

(N.Faik Palak)

Tüyap Kitap Fuarı'nda Belge Yayınları Standı'na bakarken tesadüfen gözüme çarpmış bir kitabı size de tanıtmak istedim. “Naum Faik ve Süryani Rönesansı”. Her ne kadar kitap 1936'da yazılmış olsa da okunduğunda, görülecektir ki hala Süryaniler arasında güncel birtakım meseleler, Naum Faik'in hayatının ve eserlerinin bir bütün olarak anlatıldığı bu kitapta, yine karşımıza çıkıyor. Değişen sadece zaman ve aktörler.

Naum Faik, dağılmakta olan Osmanlı imparatorluğunun son derece zor toplumsal şartları altında, darmadağın olmuş Süryanilere her şeyden önce ulus kavramını benimsetmeye ve halkın parçalanan ulusal kimliğini yeniden ortaya çıkartmış önemli bir Süryani aydınıdır. Bu anlamda Naum Faik, Süryani halkının uyanışında oynadığı rol ile unutulmazlar arasına girmiş, fikir ve eserleri ile önemli bir değer haline gelmiştir. 1868'de Diyarbakır'da doğan ve 1930'da New York'ta ölen Naum Faik Süryani Rönesansının öncüsü olmuştur. Can çekişmekte olan Süryani kültürünün yaşatılmasında bir çok şeyin ilk başlatıcısı oldu. Dergiler, ilk Süryani okulu, ilk orkestra ve Süryanice bir çok sözlük...

Kitap on bölümden oluşuyor. Birinci bölümde Naum Faik'in hayatı anlatılıyor. İkinci bölümde ise Naum Faik hakkında genel bir değerlendirmede bulunuluyor. Üçüncü bölüm Diyarbakır tarihi hakkında kısa bilgiler veriyor. Dördüncü bölüm 20yy. başlarında Diyarbakır Süryani toplumunun durumu hakkında önemli ipuçları vermesinin yanı sıra Tanzimat fermanının o dönemde Süryanilerin sosyal ve siyasal anlamda nasıl olumlu yönde etkilediklerini doğrudan da ifade ediyor. Bu bölümün en ilginç yanı ise bahsi geçen Tanzimat Fermanı dönemi ile bugün Türkiye'nin AB'ne giriş sürecinde yapılan reformların paralelliğini okuyucuya adeta hatırlatmasıdır.

Kitabın basımının tam da böyle bir zamana denk gelmesi hoş bir tesadüf olmuş. Kitabın beşinci bölümü Naum Faik'in eğitim hayatı konusuna ayrılmıştır. Altıncı bölüm yine önemli kısımlardan birisidir. Bu bölümde Naum Faik'in yayınladığı gazetelere ilişkin bilgilere yer veriliyor. Yine buradan öğreniyoruz ki Naum Faik çok büyük zahmetlere katlanarak bu gazeteleri çıkarmaya çalışmış, bunların yayın yönetmenliği görevlerini üstlenmiş bununla kalmamış kendisi maddi katkılarda bulunmaya çalışmış buna rağmen kimi kez uğruna hayatını hiçe saydığı halkı tarafından horlanmıştır. Yedinci bölümde eserleri ve çevirileri konu edinilmiş. Sekizinci bölümde dönemin önemli simalarında Naum Faik'e gelen mektuplar okunabilir. Dokuzuncu bölümde vefatının ardından yapılan anma etkinlikleri ve diğer çalışmalardan söz ediliyor. Kitabın diğer bölümlerinde onun yazdığı makalelerden bir bölümü yayınlanmış. Hala çok güncel olduğuna kani olabileceğimiz dört makalesinin sanki bugünler için yazılmış olduğu hissi uyanıyor insanda. Bunlar “ Matbaalar, Şark'ın Başına Gelenler, Gazeteler ve Faydaları, Süryani Halklarının Birliği Hakkında”

Kitabın en son bölümünde ise onun Osmanlıca yazdığı şiirlerden bir seçme yer alıyor.

Ne yazık ki adı doğduğu kent Diyarbakır'da artık bilinmiyor Naum Faik'in. Kitabın yayıncısı sevgili Ragıp Zarakolu bu durumu su sözlerle dile getiriyor. “Bugün kendi yetiştiği topraklarda adı bile bilinmeyen Naum Faik'in anısının artık doğduğu kentte de anılması, adının yaşatılması ve çok gecikmeden, onun adının verildiği bir sokak ile, bir büst ile bir Asuri/Süryani/Keldani/Nasturi Kültürü Araştırma Merkezinin kuruluşu ile anısının kalıcı kılınması dileğiyle." Naum Faik bundan yetmiş dört sene önce bir Şubat sabahı bu dünyaya veda etmiştir. Ardından pek çok eser, yayın vs. bırakarak. Bu büyük öğretmenin düşüncelerini anlamakta hala yetersiz kaldığımızı bugünkü halimize bakarak hepimiz anlayabiliriz. Bu büyük yurtsevere olan gönül borcumuzu, bir gün kurulacak olan bir Süryani okuluna onun adını vererek bir parça olsun ödeyebiliriz. Şimdilik bu bir hayal olsa da…

Tanıtım Yazısını Hazırlayan: Ferit Abrohom

Naum Faik ve Süryani Rönenası, Murat Fuat Çıkı, Hazırlayan: Mehmet Şimşek, 143 sahife

Belge Uluslararası Yayıncılık: Divanyolu Cad. Binbirdirek İşhanı No:15/1 Sultanahmet/İst

Tel/Fax:+90 212 638 34 58

E-Mail: belgeyayinevi ; Belge Kitap Kulubü