Türkçede "KUMA", Kürtçede "KİRASE MİRİNE= HEWİTİ", Arapçada "DIRRA", Süryanicede 'YABİMTHO'' gibi sözcüklerle anlamlar yüklenmiş, hiç kimseye layık görmediği isimler vermiş halklarımız...

Eğitim-Sen Mardin Şubemizin ''İşçi Filmleri Günleri Atölyesi''nin mutfağında,''ÖLÜM ELBİSESİ: KUMALIK" belgeselinin 23.11.2010 akşamı seyri üretiminde: KADINA yönelik şiddettin bir kaç oturumda ifade edilemeyeceğini, klasörlerce film, belgesel veya röportajın yeterli olamayacağının bilinceydik hepimiz. Elbette ''kuma'' olgusunun bir tarihçesi, sosyolojik seyri ve gerçeğini toplumumuzdaki ön yargılardan arındırarak; kimine göre ''Doğunun sorunu'' kimine göre de '' Kürt Geleneği'' deyip bu işin içinden kolayca sıyrılmanın kolay olmadığının mücadelesini vermek,  Eğitim-Sen Mardin Şubesi ''İşçi Filmleri Günleri Atölyesi'' emekçilerine, örgütlü kadın hareketlerine ve tüm duyarlı halklarımıza kalmıştır.

Kadına yönelik şiddetin en acısı ve en ölümcülü olan çok eşliliğin (Kumalığın) tarihçesinde dünyanın bütün kavim ve ulusların kadınları bu şiddete maruz kalmıştır. Çinliler, Hintliler, Yunanlılar(Spartalılar, Atinalılar) Babiller, Asurlular, Persler, Medler, Araplar, Fravunlar, Asyalılar, Avrupalılar ve Afrikalı kadınlar hep bu şiddetten etkilenmiş hala bu işkencelerden kurtulamayan kadınlar vardır. Birçok Afrika ülkesini, ülkemizin bu sorunuyla karşılaştırmak doğru sayılamayacağı gibi ülkemizin, gelişmiş Avrupa ülkeleriyle de karşılaştırmak bir o kadar gerçekçi olmayacaktır.

Süryani halk ozanı Miğail Kırılmaz'ın,kuma (Dırra) ile ilgili  Süryani-Arap kültürlerinin bir bileşkesi olan tepkilerini:

VIDDIRRA DIRRA DIRRA!..  

 ''Vıddırra dırra dırra !..hiyyé eşked mırra / Killitkin kulu méi hede amrallah ?
  Martıl icdidé eğedle sévir / Martıl atéké tımşi vıdzévır;
  Martıl icdidé sevet ırok / Martıl atéké hélefit modzok.
  Martıl icdidé sevet gbébet / Martıl atéké kémitlu fişşébet !.. ''

Miğail Kırılmaz'ın Arapça şarkısını derleyen Zekiye Dayar’ın kaleminden bu şarkı için:
eve gelen KUMA için, hanımın tavırlarını BÖYLESİ MİZAHLA kim tasvir edebilirdi ki? Elbette bu trajediyi defalarca düğünlerde dinler, müziğiyle eğlenirdik. Geriye dönerek baktığımızda Halk Ozan’ımızın bizleri nasıl da SEANSA ALIP, TEDAVİ ETMEYE ÇALIŞTIĞINI anlardık…

Süryani Halk Ozanı'mızın mısralarındaki KUMA ŞARKISININ anlamına gelince :
     
''Kuma !.. kuma !..kendi ne kadar acı / Hepiniz benimle söyleyin Allah'ın emri mi ?
Yeni karısına bilezik aldı /Eski karısının kaşları çatıldı.
Yeni karısı ırok yaptı / Eski karısı '' Tatmam'' diye yemin etti.
Yeni karısı haşlanmış köfte yaptı / Eski karısı yanan odunla saldırdı ''

Sayfalarca NEDEN yazmaya kalkarsak eğer, bu olgunun acısını Miğail Kırılmaz Ozanımız gibi hissettirecek, ezberimizi bozup eğlendirirken düşündürecek BİR SİSTEM bilir misiniz?

EĞİTİM- SEN MARDİN  ŞUBESİ  İŞÇİ FİLMLERİ  ATÖLYESİ

Güncelleme Tarihi: 27 Kasım 2010

KAYNAKÇA:

1.      Miğail Kırılmaz'ın Arapça Şarkısını derleyen yazar : ZEKİYE  DAYAR

2.       Şarkı sözlerinin alındığı site  : RENKLER SOLMASIN KÜLTÜRLER  KAYBOLMASIN  

       http://www.suryaniler.com/konuk-yazarlar.asp?id=639

3.      Süryani Kadim Dili ve Edebiyatı konusundaki derin bilgisinden yararlandığımız

KIRKLAR KİLİSESİ PAPAZI :GABRİYEL AKYÜZ

4.      Arapça Şarkının sözlerinin Türkçesi: A. Vahap Omuzlar