Bölgede, özellikle engin hoşgörüsü, problemleri çözmesi ve derin insan sevgisiyle sembolleşen Müslümanların dini lideri Şeyh Fethullah Hamidi, Süryaniler tarafından mezarı başında dualarla anıldı. Gercüş ilçesi Kayapınar köyünde 1947 yılında vefat eden Şeyh Fethullah Hamidi’nin (74) türbesi ve torunu Şeyh Sabahattin Hamidi Ramazan Bayramı münasebetiyle Süryani toplumu tarafından ziyaret edildi.

Mıhellemi Dinler Arası Diyalog Derneği’nin organizasyonunda iki yıldır geniş katılımlı gerçekleştirilen ziyarette Süryani Sivil Toplum Kuruluş Temsilcileri’nden oluşan kalabalık bir grup bu bayramda da insani ve medeni bir tavır sergileyerek dede dostu olan Şeyh Fethullah Hamidi’nin ailesi ve türbesini ziyaret etti. Bu çerçevede ilk olarak torununun konağını ziyaret eden heyet Süryanice dualar okuyup konağın içine giriş yaptılar. Şeyh Sabahattin Hamidi tarafından karşılanan heyet misafir odasında ağırlandı ve bayramlaştılar. Daha sonra Hamidi’nin kabristanına gidilerek kendisi için topluca Süryanice dualar edildi. Ziyaretten sonra Mıhellemi Dinler Arası Diyalog Derneği Başkanı Mehmet Ali Aslan, heyette bulunanlara Şeyh Fethullah Hamidi’nin resimlerini hediye etti.

1915’te Birinci Dünya Savaşı sürerken, asi çeteler ve mutaassıp aşiretlerin baskısına maruz kalan Süryanileri, öldürmenin ve sürgün etmenin, dinen uygun olmadığını ve barış içinde yaşamanın gerekli olduğunu ifade eden Müslüman Şeyhi Fethullah Hamidi, sağladığı sulh nedeniyle Midyat’taki Süryaniler, bu kişiye karşı büyük bir saygı duymaktadırlar. Onun çağdaşı Süryanilerin ölmesi ve geri kalan Süryanilerin büyük kısmının Avrupa’ya göç etmesi nedeniyle Şeyh Fethullah’ın ailesi ile yaklaşık 50 yıldır bir diyalog boşluğu yaşanmıştır. Bu iletişimsizliğin çözümü konusunda Mıhellemi Dinler Arası Diyalog Derneği’nin girişimi sonucu Süryaniler ile Mıhellemi Şeyhinin ailesi arasındaki diyalog köprüsü yeniden canlanıyor.

Gerçekleşen ziyaretten duyduğu memnuniyeti dile getiren Şeyh Sabahattin Hamidi, “Sizler dostumuz ve dedemizin bizlere vasiyet ettiği emanetsiniz. Çünkü dedemin kendini, ailesini ve müritlerini tehlikeye atarak tesis ettiği barış halen yürürlüktedir. Bunun bir kanıtı da bu özel günde bir arada bulunmamızdır. Bizler baba dostlarımızı görünce çok sevinir ve ihtiramda bulunuruz. Sizleri çok seviyoruz çünkü ‘yaratılanı yaratandan ötürü sevmek’ her insanın en başta gelen vazifesidir. Binlerce yıldır aynı toprakta aynı vatanda acısıyla tatlısıyla beraber yaşadık. Umarım ki sonsuza dek aramızdaki bu kardeşane ilişkiler sürer. Hepimiz Âdem ve Havva’nın çocukları olarak farklı din ve dillere sahip olsak ta aynı Allah’ın kulları olmamız hesabiyle birbirimizin hak ve hukukunu gözeterek beraberce ortak yaşama paydasında buluşmalıyız. Mıhellemi Dinler Arası Diyalog Derneği’nin vasıtasıyla raflarda tozlanan sevgi, güven ve diyalog ilişkilerimiz yeniden canlanmıştır.” dedi.

Mıhellemi Dinler Arası Diyalog Derneği Başkanı Mehmet Ali Aslan, “Toplumumuzda halklar arası ve dinler arası muhabbet ve güven köprüleri hükmündeki birçok kanaat önderimiz, insanımız tarafından bazen unutulmuş bazen de unutturulmuştur. Biz bu unutmalara inat hatırlama kanalları oluşturma yoluna giderek insanımız, bölgemiz ve ülkemizin iç barışına katkıda bulunarak, daha özgür daha güçlü ve daha huzurlu bir gelecek için her türlü insani ve demokratik ortamın tesisi için birlik ve beraberliği kaynaştırıcı bu tür faaliyetlerimiz devam edecektir. Şeyh Fethullah gibi tarihe adını altın harflerle yazdıran büyük şahsiyetler biz torunları için medeni cesaret yolunda daima ilham kaynağı olmuş, toplumun da ihtiyaç duyduğu muhabbet ve güven zirvesi olmuştur. Süryaniler için İslam âleminde iki büyük kurtarıcı vardır; bunlardan birincisi Süryaniler’i Bizans katliamından kurtaran Hz. Ömer (r.a.) ki bundan dolayı Süryaniler kendisine Süryanicede kurtarıcı anlamına gelen ‘Faruko’ lakabını takmışlardır. İkinci büyük kurtarıcı ise yüzyılımızın başlarında Süryaniler’i asi, kontrolsüz, yağmacı çetelerin zulmünden kurtaran Şeyh Fethullah’tır. Hepimiz ötekileştirilmek istenen sınıfın yanında Şeyh Fethullah gibi olmalı ve ötekiye hak tanımak istemeyenlerin karşısında Hz. Ömer (r.a.) gibi durmalıyız.” dedi.

Midyat Süryani Kültür Derneği Başkan Yardımcısı Jakop Gabriel, “Tarihimizde büyük ve ayrıcalıklı bir öneme sahip olan Merhum Şeyh Fethullah’ın yaşadığı ilim, irfan ve insanlık dolu mekâna ayak basmak zamanlama açısından ülkemizin demokratik açılım ruhuna da gayet muvafık bir ziyaret olmuştur. Maddiyatla ölçülemeyecek bir değerde bugünkü buluşmamıza vesile olan Şeyh Fethullah’ın ruhi ve manevi zenginliği torunu olan Şeyh Sabahattin’e de yansıdığından sıcak ve sevgi dolu bir şekilde karşılandık. Bu durum köklü ve asil bir kültüre sahip Şeyh Fethullah’ın geniş insan sevgisi nezdinde bütün halklar için örnek alınabilecek yeşil bir ışık olabilir. Bu gibi diyalog faaliyetleri tüm dünya halklarına örnek olacak niteliktedir. Bu tür ziyaretler geçmişte yapılan hataların bir daha yaşanmaması için bir sur görevi görmektedir. İnsanlığın onuru için Şeyh Fethullah’ın aldığı hayati riski, evrensel örgülerle dolu olduğundan bugün dahi hayat veren, huzur veren, güven veren etkisini dolu dolu hissettirmektedir. Ne zaman ki bizler de başkası için hayatımız pahasına adalet isteme olgunluğuna erişirsek; o zaman geleceğimiz ve çocuklarımızın istikbali güvence altına alınmış olacaktır. Bizler çocuklarımıza tarihimizi ve kültürümüzü öğretirken mutlaka Şeyh Fethullah’a geniş yer veriyoruz. Onun sevgisi tüm Süryaniler’in yüreğinde olduğu gibi fotoğrafı da birçok Süryani evinde asılıdır” dedi.

Tarihte yaşanan olayın özeti
1915 yılında, bugünkü adıyla Midyat’a 12 km. uzaklıkta bulunan Aynwart (Gülgöze) köyü ve çevresinde karşılıklı bir muharebe yaşanmış. Süryanilerin toplandığı bu köyde bulunan Mor Hadbşabo Manastırı ve çevresi savaş meydanına dönmüş. Bu durum yaklaşık altı ay sürmüş. Süryaniler, Gülgöze’ye sıkışıp kalmışlar. Tam bu sırada, onların imdadına, bölgenin o dönemdeki en önemli Müslüman Mıhellemi din adamı sayılan Şeyh Fethullah Hamidi, arabulucu olarak yetişmiş ve “savaş dursun, düşmanlık bitsin” demiş. Görüşmeler, pazarlıklar sırasında, kapana sıkışmış bekleyen mazlum ve mağdur Süryani halkının yanında yer almış, fetvalar yayınlamış. Ayrıca Şeyh Hamidi, anlaşma sağlanıncaya kadar, arada “güven bağı oluşsun” diye sahip olduğu tek oğlu Şeyh Siracettin’i Süryanilere rehin bırakmış. Bu tavır, Aynwart (Gülgöze) köyündekiler ve karşı taraf için mühim bir uyarı olmuştur. Hamidi, oğlunu, Süryanilere rehin olarak bırakmış, sözler tutulmadığı takdirde, oğlunu öldürebileceklerini kendilerine ifade etmiştir. Daha sonra, hemen Diyarbakır’a geçerek, yetkililerden, olayın sonuçlanmasını sağlayacak belgeyi almış ve olaylar böylece sona ermiştir. Neticede düşmanlık, korku ve güvensizlik kuyusundan bir barış güvercini çıkmıştır.

Haber ve Fotoğraflar: Midyat Habur Gazetesi, M.Halis İş , Güncelleme Tarihi: 22 Eylül 2009